Al famei

Al 29 d’agost al cabaretista e scritur Franz Hohler l’é giü sün l’Albigna. Al dreemesdì l’à legiü diversan storieta or dii se libar ent la diga e la seira ent la capanna da l’Albigna.

Am à plasgiü tant üna storieta ca l’à dic da veir scric par mossär ün modo ca sagond lü al pudess indär ben par giüdär i cuntadin da muntagna.

Chilò ie prov e la quintär sü in bargaiot (ben coscienta ca la sarà mia cumpleta e senz’altar mia ben scricia tanco quela vera).

Ün cuntadin da la Surselva ca l’era sulet e ‘l vèa sempar tant da fär, l’à sentii ca ‘l Papa l’à dic ca lü as cunsidera al famei dal Signur. Innura l’à panzaa dai scrivar par ai dumandär sa ‘l gniss el giüdär, issa ca’l laureri sünt i praa l’era tant.
Üna seira da lüi l’à avdü üna saguma ca gniva vers la si ciäsa e tüt cuntent l’à zaraa l’üsc e dac al benvenuto el Papa ca ‘l vèa ün grand güst d’essar rivaa da fugir davent da Roma par qualci dì.
Dopo veir mangaa üna buna cena da pan, pench e casgiöl bio da l’alp e veir bevü ün bun got da Malanser, al Papa l’à dumandaa e che ura ca ‘l vess giü da stär sü al dì dree.
“Ie stun sü e lan 5 par indär e mungiar, ma tü pò stär ent fin e lan seisc,” l’à raspus al cuntadin in sursilvan.
“O, che bel,” l’à raspus al Papa, ca grazia el latin al capiva tüt, “ie poss durmir ün’ura dapü che giol Vaticano.”

La duman dopo, al cuntadina l’à ciapaa la si machina da sagär e l’é partii da grand’onda   sagand via e cià i se mot. Al Papa, da bun famei, ai tucäva dree e ‘l tragiäva davent dree man l’erba crodäda, in modo ca la dess mia fastidi incura ca l’altar al füss passaa da növ ent l’altra direziun.
Al sagond dì, insemal, i àn spanz l’erba ca scumanzäva e sacär e al terz dì i àn mess ent ün bel fen sech e ca santiva ün bun udur da sul, erbeta da munt e libertà.

La seira pö, ün elicottero, organizaa in grand segreto da üna guardia svizzra, l’é ateraa là daspaira par gnir e portär e ciäsa al Papa.
Prüma che ca ‘l partiss, al cuntadin al l’à ringraziaa e ai à dumandaa sa l’ann dree al füss anca gnii e ‘l giüdär.
“Sci, güsgent”, l’à raspus al Papa, “ma l’ann ca vegn ie vuless pö sagär er ie cun la ti machina via e cià par lan sponda!”
Al cuntadin sursilvan, innura l’à panzaa ca er sa al Papa al füss tornaa l’ann dopo, al se aiüt e la lunga l’era mia nagot sagiür e par quel l’à töc ün toch carta e scric e ün’agenzia ca cumbina matrimoni dai cercär üna dona.
E la fin dii quint l’era pü ütil e veir là üna dona, … er parcié ca cun la machina da sagär l’é mear ca ‘l väda al capo!

Renata Giovanoli-Semadeni